zondag 12 december 2010

Bedankt voor het boek



Beste Henk,

Vanochtend stond ik rond half tien op en het eerste, dat ik deed, was de tv aanzetten. Ik heb als alleenwonende meestal de televisie aan, om niet in zo’n stille huiskamer achter mijn computers te hoeven werken

Het is zondag en dan stem ik altijd af op de RKK. Katholieke ontspanning dus. Kerkgezang en preken beluisteren zitten mijn leven lang al in mijn systeem en voelen vertrouwd aan. Echt zondag!
Maar als mijn vriendin bij mij is, zet zij dit kerkgeweld altijd meteen uit

Het bijzondere is, zoals je weet, dat ik mezelf atheist noem en dat Jolanda juist zonder religie opgevoed is. Voor haar staat de kerk dan ook voor een onbekende wereld. Op de openbare school vond zij bijbelverhalen hoogstens leuk en spannend, terwijl ik dit alles als kind zeer serieus nam

Ooit hoorde ik in een interview iemand zeggen, dat zijn definitie van een atheist was, dat deze een actief ex-gelovige is. Op mij is deze wellicht discutabele omschrijving in ieder geval van toepassing. Volgens die definitie kan iemand als mijn vriendin zich dus geen atheist noemen (waar zij overigens ook geen enkele behoefte aan heeft; dit alles in overeenstemming met diezelfde definitie ;-)
"Actief” betekent in dit geval voor mij, dat ik alles in de krant lees over religies, Joodse, Islamitische en Hindoistische tv-programma’s kijk en nooit uitgepraat raak over dit onderwerp

Dit verklaart wellicht, dat juist ik naar kerkdiensten op tv luister. Ik ben er sinds 1980 altijd mee bezig geweest (en als gelovige juist helemaal niet, wat in mijn optiek ook al weer klopt). Ooit verteld ik je, dat ik in dat jaar mijn geloof “in een seconde” van me afwierp. Gedoopt als Nederlands Hervormde onwetende baby en na een complete christelijke opvoeding, las ik op 25 jarige leeftijd de boeken van D.A.F de Sade. Ik was benieuwd naar de “ondeugende” passages in die boeken, maar spoedig raakte ik onder de indruk van deze niet echt erkende filosoof

Nadat ik tijdens het lezen van “Justine” besloten had, dat ik afzag van mijn opgelegde christelijke overtuiging, ging ik slapen en knielde automatisch op mijn bed om gewoontegetrouw mijn nachtgebedje te doen, zoals ik dat al 25 jaar lang had gedaan. Ik deed mijn handen samen en concludeerde, dat ik dat ritueel dus ook voortaan kon vergeten. “Afgeworpen in een seconde”, noem ik daarom mijn beslissing, maar ik heb daar nooit spijt van gehad.
Overigens laat ik de erotische passages van de markies in dit stuk voor wat ze waren (gruwelijk en vaak onleesbaar eng)

Je geloof afzweren is punt 1, maar je nieuwe plek in het leven veroveren is punt 2 tot en met 10. “Wie ben ik in het proces van de evolutie”? “Waar haalt een atheist zijn normen en waarden vandaan”? “Wat is mijn sociale rol”? Enzovoort.
Als kersverse autodidactisch ongelovige had ik een boel uit te zoeken en mijn gesprekken in de kroeg gingen (dus) vaak over deze onderwerpen. In jou, Henk, Dick Rozendaal en anderen vond ik serieuze gesprekspartners, al kreeg ik bij niemand een voet aan de grond, haha

Een goede vriend van me kondigde doodleuk aan, dat ik nu zonder gewetensproblemen zou kunnen stelen en moorden. De Tien Geboden golden immers niet meer voor mij! Ik schrok van zoveel onnozelheid. Dachten religieuze mensen echt zo? Dat was me nooit opgevallen!

In diezelfde jaren tachtig had ik dus met jou felle maar beschaafde discussies over levensopvattingen. Jij noemde jezelf “agnost”, wat ik vertaalde als een “ikweethetnieter”. Ik vond dat een flauw en laf standpunt en dacht eerlijk gezegd, dat jij dat woord zelf had uitgevonden, haha

Onlangs; we zijn dertig jaar verder, kreeg ik van jou het boek “God als misvatting” (The God delusion). Delusion betekent eigenlijk “waanidee”, dat in de Nederlandse vertaling helaas niet is overgenomen, waarom niet, eigenlijk? Is dit meteen al een bewijs van de plaatsvervangende schaamte van de Nederlandse uitgever?

In de eerste plaats vind ik het op zich al een zeer aangename ervaring om zo’n mooi cadeau te krijgen.
Maar een boek over dit onderwerp ontvangen van jou vind ik een meesterlijke geste!

Ik ben er direct aan begonnen.
Ik had eerlijk gezegd het idee, dat ik alles al wist over dit onderwerp, maar was natuurlijk nieuwsgierig naar alles wat Richard Dawkins, de schrijver van het boek, had te melden over de zaken, die ik in het verleden zelf redelijk succesvol heb geprobeerd uit te zoeken

Vanochtend concludeerde ik, dat ik nu, na de eerste hoofdstukken te hebben gelezen, al anders kijk naar bijvoorbeeld de tv uitzending door onze Roomse medemensen, haha
Leo Fijen van de RKK interviewde decaan Harrie Smeets uit Venray. Deze godsdienaar heeft een zeer uitgebreide verzameling “engelen”, die in een kerkgebouw uitgebreid tentoongesteld worden. Beelden dus!
Dawkins’ woorden over engeltjes zitten nog vers in mijn hoofd. Ik had de katholieke voorkeur voor beelden, engelen en Maria nooit eerder zo bewust waargenomen als polytheisme (veelgoderij). Feest der herkenning dus :-)
De interviewer stelde geen enkele kritische vraag over deze kinderachtige uitstalling van afgodsbeelden (remember Mozes!), maar behandelde de vrome hobby zoals alles in de kerk : bloedserieus. Bij religieuzen staat de manier van geloven inderdaad nooit ter discussie…

De decaan voelde zich altijd in het nabijzijn van een engelbewaarder, haha…maar waarom diezelfde engeltjes andermans kinderen meenamen kon hij echt niet verklaren, zielig, he?

Wat de Tien Geboden betreft : ik ben er van overtuigd, dat de op de twee stenen tafelen door god zelf gebeitelde wetten in elke cultuur ter wereld gelijkluidend en onafhankelijk van elkaar zijn geformuleerd en met algemene instemming worden gehanteerd. Daar komt geen Jaweh aan te pas.
Moraal is niet het bezit van de kerken (Johan), maar een natuurlijke behoefte van mensen om het leven te duiden en te hanteren. Atheisten niet uitgezonderd, integendeel!

Ik ben nog maar net in het boek begonnen, maar het beinvloedt nu al mijn gedachten, waarvoor dank!

Je vriend Willem, 20101212